Αυτό το άρθρο είναι για μένα ήδη αγαπημένο γιατί θα μιλήσω για τα βιβλία της Harper Lee η οποία είναι μια σπουδαία γυναικεία μορφή της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας και άφησε τη σφραγίδα της στα Αμερικανικά κείμενα.
Αρχικά να πω πως διάβασα το Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια " στις αρχές του 2019 και ήταν πραγματικά μια αναγνωστική εμπειρία που δε ξεχνάς.Αγαπώ τα βιβλία που αφορούν τις παλαιότερες δεκαετίες στον Αμερικανικό Νότο,που διαδραματίζονται σε περιοχές όπως η Αλαμπάμα όπου το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων βρισκόταν για χρόνια στο επίκεντρο με τον ρατσισμό και τις ταραχές για τα δικαιώματα των εγχρώμων.
Το "Όταν σκοτώνουν τα Κοτσύφια" μιλάει για όλα αυτά αλλά με έναν τρόπο υπόγειο.Τα νιώθεις χωρίς ακριβώς να στα λέει η συγγραφέας και σε βάζει ακριβώς στην ατμόσφαιρα του επαρχιακού Μέικομπ της Αλαμπάμα στα 1930.
Παρακάτω θα σας πω την άποψη μου τόσο για το "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" που ξαναδιάβασα για τη Λέσχη Ανάγνωσης Βιβλία στο Κουμπί αλλά και για το "Βάλε ένα φύλακα" τη λιγότερο γνωστή του κλασσικού βιβλίου.(Και τα δύο βιβλία κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Bell)
Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια
Οπισθόφυλλο
"Σκοτώστε όσες κίσσες θέλετε, αν μπορείτε να τις πετύχετε, αλλά να θυμάστε ότι είναι αμαρτία να σκοτώνεις τα κοτσύφια".
Αυτή είναι η συμβουλή του δικηγόρου Άττικους Φιντς στα παιδιά του, καθώς ο ίδιος αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό "κοτσύφι" αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο...
Μέσα από τα παιδικά μάτια της Σκάουτ και του Τζεμ Φιντς, η Χάρπερ Λη εξερευνά με αναντίρρητη εντιμότητα και αστείρευτο χιούμορ τον παραλογισμό της στάσης των ενηλίκων απέναντι στις φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον Αμερικανικό Νότο της δεκαετίας του '30.
Τα φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη...
Αυτή είναι η συμβουλή του δικηγόρου Άττικους Φιντς στα παιδιά του, καθώς ο ίδιος αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό "κοτσύφι" αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο...
Μέσα από τα παιδικά μάτια της Σκάουτ και του Τζεμ Φιντς, η Χάρπερ Λη εξερευνά με αναντίρρητη εντιμότητα και αστείρευτο χιούμορ τον παραλογισμό της στάσης των ενηλίκων απέναντι στις φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις στον Αμερικανικό Νότο της δεκαετίας του '30.
Τα φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα είναι στην πραγματικότητα βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη...
Βάλε ένα φύλακα
Οπισθόφυλλο
Η Χάρπερ Λη έγραψε το «Βάλε Ένα Φύλακα» πριν το βραβευμένο με Πούλιτζερ «Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια» και επί πολλά χρόνια το χειρόγραφο ήταν ξεχασμένο.
Πρόκειται για το νέο, πολυσυζητημένο βιβλίο της Harper Lee, Βάλε Ένα Φύλακα (Go Set a Watchman), το οποίο από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του, σε ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία, μέχρι σήμερα, βρίσκεται συνεχώς στις πρώτες θέσεις στις λίστες των best sellers ενώ έχει ήδη -ή πρόκειται να- εκδοθεί σε πάνω από 30 χώρες.
Πρόκειται για το νέο, πολυσυζητημένο βιβλίο της Harper Lee, Βάλε Ένα Φύλακα (Go Set a Watchman), το οποίο από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του, σε ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία, μέχρι σήμερα, βρίσκεται συνεχώς στις πρώτες θέσεις στις λίστες των best sellers ενώ έχει ήδη -ή πρόκειται να- εκδοθεί σε πάνω από 30 χώρες.
Η Harper Lee είναι η συγγραφέας του θρυλικού Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια –ένα από τα σπουδαιότερα και δημοφιλέστερα βιβλία της αμερικανικής λογοτεχνίας, που διαβάζεται μέχρι σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο διατηρώντας αμείωτη τη φρεσκάδα και τη δύναμή του, και το οποίο χάρισε στην συγγραφέα του το Βραβείο Πούλιτζερ το 1961.
Το Βάλε Ένα Φύλακα, στο οποίο ξανασυναντάμε τη Σκάουτ και τους άλλους ήρωες της Harper Lee, δύο δεκαετίες αργότερα, είναι στην πραγματικότητα το πρώτο της βιβλίο. Η συγγραφέας συνέλαβε αρχικά την ιστορία της ενήλικης Σκάουτ, αλλά οι αναφορές στην παιδική της ηλικία στο Νότο συνάρπασαν την επιμελήτρια του εκδοτικού της οίκου τόσο ώστε τη συμβούλεψε να τις αναπτύξει σε μια ξεχωριστή ιστορία, που έγινε το Όταν Σκοτώνουν τα Κοτσύφια. Ύστερα, το Βάλε Ένα Φύλακα ξεχάστηκε, για να ανακαλυφθεί μόλις πρόσφατα από τη δικηγόρο της συγγραφέως σ’ ένα φάκελο με άλλα έγγραφα. Η Harper Lee αποφάσισε να το εκδώσει χωρίς επεμβάσεις και αλλαγές, όπως ακριβώς γράφτηκε, ενώ η είδηση για την εύρεση του χειρογράφου και την έκδοσή του έγινε πρώτο θέμα διεθνώς και προκάλεσε φρενίτιδα στον εκδοτικό κόσμο.
Η άποψη μου
To "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" όπως ανέφερα και παραπάνω ήταν για μένα μια πολύ ευχάριστη αποκάλυψη.
Αρχικά ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου αφορά αποκλειστικά την καθημερινότητα της Σκάουτ,του αδερφού της Τζεμ και του φίλου τους Ντιλ.Τα παιχνίδια τους, οι γνωστοί τους και η εμμονή τους με το γειτονικό σπίτι των Ράντλει όπου μένει κρυμμένος ένας από τους γιους των ιδιοκτητών για χρόνια.
Μέσα από τα παιδικά μάτια της Σκάουτ βλέπουμε τον τρόπο που οι λευκοί κάτοικοι του Μέικομπ αντιμετωπίζουν τον Τομ Ρόμπινσον, έναν έγχρωμο άντρα που κατηγορείται για τον βιασμό μιας λευκής από μια περιθωριακή οικογένεια της περιοχής.
Η Σκάουτ, ο αδερφός της και ο Ντιλ ο φίλος τους που τους συντροφεύει τα καλοκαίρια δε μπορούν να αντιληφθούν τον τρόπο που σκέφτονται οι μεγάλοι γιατί δεν έχουν διαβρωθεί από τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις.Βλέπουν μονάχα ανθρώπους και όχι χρώματα και αυτή είναι η διαφορά τους.
Ένα άλλο δυνατό στοιχείο του βιβλίου είναι ο Άττικους(ο πατέρας της Σκάουτ και του Τζεμ) και η σταθερότητα που εκπέμπει σαν προσωπικότητα.Ψύχραιμος, δίκαιος και ταγμένος στο καθήκον του μοιάζει στα μάτια της κόρης του σαν ένας Θεός που καταφέρνει πάντα να τις δίνει τις σωστές απαντήσεις.
Ο Άττικους υπερασπίζεται τον Τομ Ρόμπινσον ακόμη και αν ξέρει πως πρόκειται για μια χαμένη μάχη.Ακόμη και αν η πόλη τον κατηγορήσει πως είναι φίλος των εγχρώμων.Ο Άττικους δε λυγίζει και δε δείχνει ποτέ να εξαντλείται από την άνιση μάχη του απέναντι στην αδικία.Γι΄αυτό και θα έλεγα πως είναι ένας χαρακτήρας που κυριαρχεί στο βιβλίο ακόμη και στις σκηνές που δεν αναφέρεται καν.
Από την άλλη η Σκάουτ σταδιακά περνάει από τη φάση της αθωότητας σε μια σκληρή προσγείωση στη πραγματικότητα μέσα από δύσκολες στιγμές συνειδητοποίησης.Το βιβλίο είναι ένα "Bildungsroman" ,δηλαδή ένα κείμενο για την "ενηλικιίωση" του κεντρικού ήρωα (της μικρής Σκάουτ εδώ) που σταδιακά αντιλαμβάνεται πως τα πράγματα δεν είναι απλά, οι ανθρώπινες σχέσεις διέπονται από περίπλοκους κανόνες και οι ενήλικες βλέπουν πράγματα που δεν μπορεί εκείνη να τα δει.
Το κείμενο επίσης αφορά ιδιαίτερα και τις γυναίκες καθώς η Σκάουτ, ένα άτακτο αγοροκόριτσο κρίνεται συνέχεια για τη συμπεριφόρα της. Αυτό που περιμένει η μικρή κοινωνία του Μέικομπ από ένα κορίτσι είναι να φοράει κομψά φορεματάκια, να παίζει με τα κουζινικά του και να είναι τρυφερό και αθώο.Γενικότερα στα 30's υπήρχε αυτό το ιδανικό της "Νότιας Θηλυκότητας" καθώς πίστευαν πως οι γυναίκες έπρεπε να είναι εύθραστες, γλυκιές και έτοιμες να προστατευτούν από ένα ισχυρό αρσενικό.
Έτσι η ζωή της Σκάουτ γίνεται όλο και πιο δύσκολη προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην αγορίστικη συμπεριφορά της και στην θηλυκή της πλευρά.Βεβαίως υπάρχουν και αλλες γυναικείες μορφές στο κείμενο που περιστοιχίζουν τη Σκάουτ και άλλοτε προβάλλουν αυτό το πρότυπο θηλυκότητας (θεία Αλεξάνδρα, κορίτσια στο σχολείο, γυναίκες των φιλανθρωπικών συγκεντρώσεων) ενώ υπάρχει και η Μόντι η γειτόνισσα τους που εμφανίζεται πολύ πιο ανεξάρτητη και δυναμική από τις άλλες γυναίκες του Μέικομπ.
Όταν ξεκίνησα να διαβάζω το "Βάλε ένα φύλακα" περίμενα πως θα ένιωθα πάλι αυτό το οικείο αίσθημα που μου μετέδωσε το "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια".Αυτή τη γλυκιά νοσταλγία για τα παιδικά χρόνια, το ενδιαφέρον για μια κοινωνία που αλλάζει και τη μελέτη των ανθρώπων μιας άλλης εποχής.ΟΧΙ
Τίποτα από αυτά δε συνέβη προς μεγάλη μου απογοήτευση.Στη πραγματικότητα δε καταλαβαίνω γιατί χρειάστηκε να κυκλοφορήσει αυτό το δεύτερο βιβλίο.
Έχουμε μια Σκάουτ που είναι συνέχεια εκνευρισμένη και εριστική όταν επιστρέφει στο Μέικομπ για διακοπές καθώς μένει στη Νέα Υόρκη.Έχουμε έναν Άττικους σχεδόν ανάπηρο από την ρευματοειδή αρθρίτιδα.Επίσης εμφανίζεται ένας νεαρός υποψήφιος γαμπρός που δουλεύει με τον Άττικους και μάλιστα γνωρίζει τη Σκάουτ από παιδί γιατί μεγάλωσε και αυτός στη γειτονιά(δεν υπήρχε πουθενά στο ¨Οταν σκοτώνουν τα κοτσύφια").Η πόλη βρίσκεται σε αναβρασμό καθώς οι έγχρωμοι διεκδικούν τα δικαιώματα τους και όλα μοιάζουν να έχουν αλλάξει.
Ο Άττικους εμφανίζεται σαν ένας συντηρητικός ηλικιωμένος που δεν πιστεύει πως οι νέγροι έχουν τη δεδομένη χρονική στιγμή την μόρφωση και την ωριμότητα να διαχειριστούν περισσότερα δικαιώματα και μάχεται εναντίον των οδηγιών που έρχονται από τον Βορρά της χώρας.
Άλλη μια απογοήτευση ήταν ο θείος Τζακ που έχει μετατραπεί σε έναν φαμφαρόνο τύπο που απαγγέλει ποίηση και δε μπαίνει ποτέ στο ψητό του θέματος.Η Καλπόυρνια επίσης δεν εμφανίζεται παρά ελάχιστα και αυτό για να φανεί η ρήξη της με τη Σκάουτ και τους λευκούς.Και ξέχασα να σας κάνω και ένα spoiler:
;Exει πεθάνει και ο αδερφός της Σκάοτ, ο Τζεμ.
Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία έχουν να κάνουν με τις παιδικές αναμνήσεις της Σκάουτ που μας γυρίζουν πίσω σε χαρακτήρες και εποχές από το πρώτο βιβλίο.
Ο Άττικους καταστρέφεται σαν προσωπικότητα στο βιβλίο αυτό.Μια άλλη άποψη θα έλεγε πως αποκαθηλώνεται.Γίνεται άνθρωπος μπροστά στα μάτια της Σκάουτ που τον είχε για Θεό.Και για πρώτη φορά η ίδια θα αναγκαστεί να νιώσει πως είναι μόνη της.Με δική της γνώμη που οφείλει να υπερασπιστεί απέναντι στον κόσμο.Αυτό είναι ένα θετικό που μπορώ να διακρίνω στο κείμενο αλλά δε ξέρω αν άξιζε να τσαλακωθεί τόσο ο Άττικους για να "ωριμάσει" η Σκάουτ.
Αυτά είναι περίπου τα βασικά σημεία των δύο βιβλίων και παρά το γεγονός πως το "Βάλε ένα φύλακα" δε μου άρεσε ιδιαίτερα, θα πρότεινα να το διαβάσετε για έχετε κι εσείς μια ολοκληρωμένη άποψη για τους χαρακτήρες από το ξεκίνημα τους μέχρι το κλείσιμο του δεύτερου αυτού βιβλίου.
Σχόλια